نقدی بر فیلم سینمایی کیک محبوب من
کیک محبوب من، فیلم سینمایی مشترک ایران، فرانسه، سوئد و آلمان است که در سال جاری به نمایش در آمده و طبق روال فیلم ها و سریال های خارج از چارچوب نظام جمهوری اسلامی ایران، منجر به توقیف نمایش داخلی و سایر برخوردهای داخلی شده است.
اقبال در جشنواره های بین المللی
برخلاف آنچه که تصور می شد، کیک محبوب من، چندان مورد اقبال جشنواره بین المللی فیلم برلین نیز قرار نگرفت و پس از آن نیز قدرت شرکت در سایر جشنواره ها را به واسطه دلایل مشخص پیدا نکرده است.
علت اقبال داخلی
محدودیت، نمایش واقعیات جامعه که خود عامل اصلی توقیف این فیلم شد و نمایش ناهنجاری های حاصل از اعمال قوانین اجتماعی در نظام، منجر به افزایش اقبال داخلی و میهنی به تماشای فیلم کیک محبوب من گردیده است.
بیان روزمرگی جامعه در سایه خشونت، مشکلات روانی و تغییر بینش جامعه در بررسی مشکلات حاکی از آن است که چنین فیلم هایی بیشتر از آنکه در جامعه جهانی مورد بازدید قرار گرفته و پسندیده شود، افزایش آگاهی و کسب اقبال داخلی در تماشا را به خود خواهند داشت؛ بخصوص که سازندگان این چنین فیلم هایی، شناخته شده نبوده و سبک خود را برای مخاطب به خوبی معرفی نکرده باشند.
کیک محبوب من
نمایش جامعه ای کهن سال، افسرده و بی هدف در حالی که روزگار خود را در شهری می گذرانند که برای ارتباط با نسل نو و جدید در خارج از کشور و جامعه خود در ارتباط هستند از موضوعاتی است که به تکرار در فیلم به نمایش درآمده است تا آنجا که حتی این به سخره گرفتن، در نمایش فیلم تناقض گونه پیش می رود و همان شخصیت های فیلم در حالی که در بخشی از فیلم در برقراری ارتباط با نسل جوان به واسطه ابزارهای ارتباطی اینترنتی مشغول هستند برای فعالیت روزانه از آن عاجز یا به بیان دیالوگی لیلی فرهادپور حوصله ام نمی گیرد توجیهی برای مخاطب می شود.
این تناقض در بخش هایی از فیلم کیک محبوب من، تا آنجا پیش می رود که تلاش برای بیان شعارهای کلیشه ای و روزمره جامعه یا به عبارتی تحلیل سطحی راننده تاکسی ها به مخاطب القای آن شخصیت را در نقش های فیلم می دهد.
دور شدن از اصل ماجرا
موضوع فیلم با پرهیز از این بیان ها و موضوعات به حدی می توانست جذاب و قابل تامل قرار بگیرد که برای بررسی یک موضوع مهم اجتماعی مورد نقد داخلی بکار گرفته شود؛ آنچنان که لزوما مخاطب بین المللی نیز با دیدن پایان فیلم درک مطلوبی از ماجرای جامعه ایرانی کسب کند.
همیشه پای یک ارتشی در میان است
بکارگیری لوس از اِلِمانها و جایگاه ها تا آنجا پیش می رود که نه تنها در ذهن مخاطب داخلی بلکه در ذهن یک مخاطب خارجی نیز فرتوتی ارتش و نیروی پیر و از کار افتاده با حضور نقش های فیلم کیک محبوب من در رستورانی که به عنوان مجموعه ای پذیرایی به پرسنل بازنشسته ارتش خدمات ارائه می کند ادامه دارد این در حالیست که واقعیت در جامعه با آنچه که سازندگان فیلم تلاش کرده اند تا خود را به آن نزدیک کنند فاصله فراوانی دارد و علت آن عدم تحقیق و آگاهی کامل پیرامون کاراکتر سازی و شخصیت پردازی در موضوعات مختلف داستان می باشد.
اغراق بیش از حد و تغییر جهت داستان
تلاش مذبوحانه نویسندگان و کارگردانان فیلم تا آنجا ادامه پیدا می کند که تمامی شخصیت های داستان را در تمام احوال جامعه پیر و کهنسال نمایش می دهد؛ هر چند این اغراق در فیلم کیک محبوب من می تواند هشداری مناسب برای تعاریف بین المللی داشته باشد اما تا لحظه ای که مخاطب، چه داخلی و حتی بین المللی نگاه و تفکر خالقان فیلم را ندیده و تجربه نکرده است جز تلاش مذبوحانه جلوه نخواهد کرد.
تکرار سکانس ها و تکرار دیالوگ ها
در ادامه و همنشینی این زوج کهنسال با دردی مشترک این تنها لوکیشن و قاب تصویر با جزئیات فراوان است که تغییر می کند و بازیگران دیالوگ های خود را تا رسیدن به خلوت و انتهای شب برای یکدیگر بازگو و تکرار می کنند.
و همچنان اغراقی چون شیشه شراب، سوالات کلیشه ای و شکستن تابو و چارچوب های اجتماعی به تصویر کشیده می شود تا آنجا که نویسنده را در بخشی از فیلم به یاد شعری از حافظ می اندازد
واعظان کاین جلوه در محراب و منبر می‌کنند / چون به خلوت می‌روند آن کارِ دیگر می‌کنند
این در حالیست که این فیلم سرشار از نیاز، تلاش، جبران و البته افسوس در صورتی که خط فکری مناسب و دیالوگی متصل و یک رشته را دنبال می کرد می توانست از جایگاه بهتری برای مخاطب برخوردار باشد.
استاد اسماعیل محرابی
افسوس نویسنده نسبت به فیلم کیک محبوب من تا آنجا پیش می رود که بکارگیری استاد اسماعیل محرابی در این نمایش دو نفره تا آنجا پیش برود؛ که با شخصیت سازی و پردازش بیشتر به نقش او وضعیت انتخابی به بیان افکار و ایده و نگاه به زندگی در قالب یک شخصیت کهنسال نمایش داده شود؛ بخصوص براساس تجربه و توانایی او در ایفای نقش های این چنینی
و حال آنکه آخرین روز او در بروز بهترین اتفاقات و در اوج رضایت و شادمانی به پایان می رسد؛ هرچند این تنها نظری است که از سوی نویسنده بیان می شود و قصدی در نادیده گرفتن تلاش سازندگان فیلم کیک محبوب من نمی باشد.
